ตสฺมา สขิลวาจสฺส, มนฺตภาณี อนุทฺธโต;
อตฺถํ ธมฺมญฺจ ทีเปติ, มธุรํ ตสฺส ภาสิตนฺติฯ
สุชาตชาตกํ นวมํฯ
270. อุลูกชาตกํ (3-2-10)
[58]
สพฺเพหิ กิร ญาตีหิ, โกสิโย อิสฺสโร กโต;
สเจ ญาตีหิ อนุญฺญาโต [ญาตีหนุญฺญาโต (สี. ปี.)], ภเณยฺยาหํ เอกวาจิกํฯ
[59]
ภณ สมฺม อนุญฺญาโต, อตฺถํ ธมฺมญฺจ เกวลํ;
สนฺติ หิ ทหรา ปกฺขี, ปญฺญวนฺโต ชุตินฺธราฯ
[60]
น เม รุจฺจติ ภทฺทํ โว [ภทนฺเต (ก.)], อุลูกสฺสาภิเสจนํ;
อกฺกุทฺธสฺส มุขํ ปสฺส, กถํ กุทฺโธ กริสฺสตีติฯ
อุลูกชาตกํ ทสมํฯ
ปทุมวคฺโค ทุติโยฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
ปทุมุตฺตม นาคสิริวฺหยโน, ส-มหณฺณว ยูป ขุรปฺปวโร;
อถ ภทฺทลี กุญฺชร รุกฺข ปุน, ขรวาจ อุลูกวเรน ทสาติฯ
3. อุทปานวคฺโค
271. อุทปานทูสกชาตกํ (3-3-1)
[61]
อารญฺญิกสฺส อิสิโน, จิรรตฺตํ ตปสฺสิโน;
กิจฺฉากตํ อุทปานํ, กถํ สมฺม อวาหสิ [อวาหยิ (สี. ปี.), อปาหสิ (สฺยา.)]ฯ
[62]
เอส ธมฺโม สิงฺคาลานํ, ยํ ปิตฺวา โอหทามเส;
ปิตุปิตามหํ ธมฺโม, น ตํ [น นํ (สี. ปี.)] อุชฺฌาตุมรหสิฯ
[63]
เยสํ โว เอทิโส ธมฺโม, อธมฺโม ปน กีทิโส;
มา โว ธมฺมํ อธมฺมํ วา, อทฺทสาม กุทาจนนฺติฯ
อุทปานทูสกชาตกํ ปฐมํฯ
272. พฺยคฺฆชาตกํ (3-3-2)
[64]
เยน มิตฺเตน สํสคฺคา, โยคกฺเขโม วิหิยฺยติ;
ปุพฺเพวชฺฌาภวํ ตสฺส, รุกฺเข อกฺขีว ปณฺฑิโตฯ
[65]
เยน มิตฺเตน สํสคฺคา, โยคกฺเขโม ปวฑฺฒติ;
กเรยฺยตฺตสมํ วุตฺติํ, สพฺพกิจฺเจสุ ปณฺฑิโตฯ
[66]
เอถ พฺยคฺฆา นิวตฺตวฺโห, ปจฺจุเปถ [ปจฺจเมถ (สี. ปี.)] มหาวนํ;
มา วนํ ฉินฺทิ นิพฺยคฺฆํ, พฺยคฺฆา มาเหสุ นิพฺพนาติฯ
พฺยคฺฆชาตกํ ทุติยํฯ
273. กจฺฉปชาตกํ (3-3-3)
[67]
โก นุ อุทฺธิตภตฺโตว [อุทฺทิตภตฺโตว (สี.), วฑฺฒิตภตฺโตว (สฺยา.)], ปูรหตฺโถว พฺราหฺมโณ;
กหํ นุ ภิกฺขํ อจริ, กํ สทฺธํ อุปสงฺกมิฯ
[68]
อหํ กปิสฺมิ ทุมฺเมโธ, อนามาสานิ อามสิํ;
ตฺวํ มํ โมจย ภทฺทนฺเต, มุตฺโต คจฺเฉยฺย ปพฺพตํฯ
[69]
กจฺฉปา กสฺสปา โหนฺติ, โกณฺฑญฺญา โหนฺติ มกฺกฏา;
มุญฺจ กสฺสป โกณฺฑญฺญํ, กตํ เมถุนกํ ตยาติฯ
กจฺฉปชาตกํ ตติยํฯ
274. โลลชาตกํ (3-3-4)
[70]
กายํ พลากา สิขินี, โจรี ลงฺฆิปิตามหา;
โอรํ พลาเก อาคจฺฉ, จณฺโฑ เม วายโส สขาฯ
[71]
นาหํ พลากา สิขินี, อหํ โลโลสฺมิ วายโส;
อกตฺวา วจนํ ตุยฺหํ, ปสฺส ลูโนสฺมิ อาคโตฯ
[72]
ปุนปาปชฺชสี สมฺม, สีลญฺหิ ตว ตาทิสํ;
น หิ มานุสกา โภคา, สุภุญฺชา โหนฺติ ปกฺขินาติฯ
โลลชาตกํ จตุตฺถํฯ
275. รุจิรชาตกํ (3-3-5)
[73]
กายํ พลากา รุจิรา, กากนีฬสฺมิมจฺฉติ;
จณฺโฑ กาโก สขา มยฺหํ, ยสฺส [ตสฺส (สี. ปี.)] เจตํ กุลาวกํฯ
[74]
นนุ มํ สมฺม ชานาสิ, ทิช สามากโภชน;
อกตฺวา วจนํ ตุยฺหํ, ปสฺส ลูโนสฺมิ อาคโตฯ
[75]
ปุนปาปชฺชสี สมฺม, สีลญฺหิ ตว ตาทิสํ;
น หิ มานุสกา โภคา, สุภุญฺชา โหนฺติ ปกฺขินาติฯ
รุจิรชาตกํ ปญฺจมํฯ
276. กุรุธมฺมชาตกํ (3-3-6)
[76]
ตว สทฺธญฺจ สีลญฺจ, วิทิตฺวาน ชนาธิป;
วณฺณํ อญฺชนวณฺเณน, กาลิงฺคสฺมิํ นิมิมฺหเส [วินิมฺหเส (สฺยา.), วนิมฺหเส (ก.)]ฯ
[77]
อนฺนภจฺจา จภจฺจา จ, โยธ อุทฺทิสฺส คจฺฉติ;
สพฺเพ เต อปฺปฏิกฺขิปฺปา, ปุพฺพาจริยวโจ อิทํฯ
[78]
ททามิ โว พฺราหฺมณา นาคเมตํ, ราชารหํ ราชโภคฺคํ ยสสฺสินํ;
อลงฺกตํ เหมชาลาภิฉนฺนํ, สสารถิํ คจฺฉถ เยน กามนฺติฯ
กุรุธมฺมชาตกํ [กุรุธมฺมชาตกํ (สี. สฺยา. ปี.)] ฉฏฺฐํฯ
277. โรมกชาตกํ (3-3-7)
[79]
วสฺสานิ ปญฺญาส สมาธิกานิ, วสิมฺห เสลสฺส คุหาย โรมก;
อสงฺกมานา อภินิพฺพุตตฺตา [อภินิพฺพุตจิตฺตา (สฺยา. ก.)], หตฺถตฺต [หตฺถตฺถ (สฺยา.)] มายนฺติ มมณฺฑชา ปุเรฯ
[80]
เต ทานิ วกฺกงฺค กิมตฺถมุสฺสุกา, ภชนฺติ อญฺญํ คิริกนฺทรํ ทิชา;
น นูน มญฺญนฺติ มมํ ยถา ปุเร, จิรปฺปวุตฺถา อถ วา น เต อิเมฯ
[81]
ชานาม ตํ น มยํ สมฺปมูฬฺหา [น มย’มสฺม มูฬฺหา (สี. ปี.)], โสเยว ตฺวํ เต มยมสฺม นาญฺเญ;
จิตฺตญฺจ เต อสฺมิํ ชเน ปทุฏฺฐํ, อาชีวิกา [อาชีวก (สี. สฺยา.), อาชีวิก (ปี.)] เตน ตมุตฺตสามาติฯ
โรมกชาตกํ สตฺตมํฯ
278. มหิํสราชชาตกํ (3-3-8)
[82]
กิมตฺถ [กมตฺถ (สี. ปี.)] มภิสนฺธาย, ลหุจิตฺตสฺส ทุพฺภิโน [ทูภิโน (สี. ปี.)];
สพฺพกามททสฺเสว [ทุหสฺเสว (สี. สฺยา. ปี.), รหสฺเสว (ก.)], อิมํ ทุกฺขํ ติติกฺขสิฯ
[83]
สิงฺเคน นิหนาเหตํ, ปทสา จ อธิฏฺฐห;
ภิยฺโย [ภีโย (สี.)] พาลา ปกุชฺเฌยฺยุํ, โน จสฺส ปฏิเสธโกฯ
[84]
มเมวายํ มญฺญมาโน, อญฺเญเปวํ [อญฺญมฺเปวํ (สี. สฺยา. ปี.)] กริสฺสติ;
เต นํ ตตฺถ วธิสฺสนฺติ, สา เม มุตฺติ ภวิสฺสตีติฯ
มหิํสราชชาตกํ [มหิสชาตกํ (สี. สฺยา. ปี.)] อฏฺฐมํฯ
279. สตปตฺตชาตกํ (3-3-9)
[85]
ยถา มาณวโก ปนฺเถ, สิงฺคาลิํ วนโคจริํ;
อตฺถกามํ ปเวเทนฺติํ [ปวทนฺติํ (ปี.)], อนตฺถกามาติ มญฺญติ;
อนตฺถกามํ สตปตฺตํ, อตฺถกาโมติ มญฺญติฯ
[86]
เอวเมว อิเธกจฺโจ, ปุคฺคโล โหติ ตาทิโส;
หิเตหิ วจนํ วุตฺโต, ปฏิคณฺหาติ วามโตฯ
[87]
เย จ โข นํ ปสํสนฺติ, ภยา อุกฺกํสยนฺติ วา [จ (สี. ปี.)];
ตญฺหิ โส มญฺญเต มิตฺตํ, สตปตฺตํว มาณโวติฯ
สตปตฺตชาตกํ นวมํฯ
280. ปุฏทูสกชาตกํ (3-3-10)
[88]
อทฺธา หิ นูน มิคราชา, ปุฏกมฺมสฺส โกวิโท;
ตถา หิ ปุฏํ ทูเสติ, อญฺญํ นูน กริสฺสติฯ
[89]
น เม มาตา วา ปิตา วา, ปุฏกมฺมสฺส โกวิโท;
กตํ กตํ โข ทูเสม, เอวํ ธมฺมมิทํ กุลํฯ
[90]
เยสํ โว เอทิโส ธมฺโม, อธมฺโม ปน กีทิโส;
มา โว ธมฺมํ อธมฺมํ วา, อทฺทสาม กุทาจนนฺติฯ
ปุฏทูสกชาตกํ ทสมํฯ
อุทปานวคฺโค [อรญฺญวคฺโค (สี. ปี. ก.)] ตติโยฯ
ตสฺสุทฺทานํ –
อุทปานวรํ วนพฺยคฺฆ กปิ, สิขินี จ พลาก รุจิรวโร;
สุชนาธิปโรมกทูส ปุน, สตปตฺตวโร ปุฏกมฺม ทสาติฯ
4. อพฺภนฺตรวคฺโค
281. อพฺภนฺตรชาตกํ (3-4-1)
[91]